บทคัดย่อ:

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและกำหนดอายุประติมากรรมศิลาทรายเทวรูปพระวิษณุ จากวัดศาลาทึง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานีโดยศึกษาเปรียบเทียบกับพัฒนาการถือสังข์ในศิลปะอินเดียเทวรูปองค์นี้ปัจจุบันจัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร เป็นประติมากรรมที่แสดงลักษณะพื้นเมืองที่ได้รับอิทธิพลศิลปะอินเดีย เทวรูปองค์นี้ศาสตราจารย์ชอง บวสซิลิเย่ (Jean Boisselier) นักประวัติศาสตร์ศิลปะชาวฝรั่งเศสให้ความเห็นว่าเป็นประติมากรรมในศาสนาฮินดูที่เก่าแก่ที่สุดที่พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เนื่องจากมีรูปแบบที่ได้รับอิทธิพลของศิลปะอินเดียแบบอมราวดีที่เจริญอยู่ในอินเดียภาคใต้ราวพุทธศตวรรษที่ 7-10 เทวรูปพระวิษณุองค์นี้ถือสังข์ด้วยพระหัตถ์ซ้ายล่างแสดงปากสังข์ เมื่อตรวจสอบพัฒนาารถือสังข์ของเทวรูปพระวิษณุในศิลปะอินเดียพบว่าการถือสังข์ด้วยพระหัตถ์ซ้ายล่างและแสดงปากสังข์นั้นเริ่มต้นในศิลปะอินเดียสมัยคุปตะและศิลปะอินเดียอมราวดีตอนปลายหลังราชวงศ์อิกษวากุในช่วงพุทธศตวรรษที่ 9-10 และเมื่อเปรียบเทียบกับการถือสังข์ของเทวรูปองค์นี้แล้วบทความนี้จึงเสนอว่าเทวรูปองค์นี้น่าจะสร้างขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าว

ABSTRACT:

The purpose of this article is to specify the period of time when the Vishnu stone sculpture from Wat Salathueng, Chaiya, Surat Thani province, was consecrated. The study focuses on the development of Vishnu holding the conch shell in Indian Art. This Vishnu Sculpture is currently on display at the National Museum Bangkok. The sculpture expresses the local craftsmanship with the influence of Indian art. Professor Jean Boisselier suggested that this Vishnu sculpture belongs to Amaravati School of Art, which flourished in the South of India during 2nd-5th century, and it is the oldest Hindu sculpture found in Southeast Asia. This Vishnu Sculpture holds a conch shell in its lower left hand exposing the hollow of the shell.

The study of the development of Vishnu sculptures holding conch shells from the Indian schools of art finds that the holding of conch shells with the lower left hand exposing the hollow of the shell was first found in the Gupta School of Art and in the late Amaravati school of art (after Ikshvaku Dynasty) during the 4th-5th century.

Therefore, this article proposes that Vishnu Sculpture from Chaiya, Surat Thani, may have been consecrated during the 4th- 5th century