บทคัดย่อ:

“เรือนพักอาศัยพื้นถิ่น” เป็นสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นประเภทหนึ่งที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา โดยเรือนพักอาศัยในแต่ละภูมิภาคของไทยมักจะมีลักษณะเฉพาะตัวแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะภูมิประเทศสภาพแวดล้อม สังคม และวัฒนธรรมของพื้นที่นั้นๆ แต่ลักษณะร่วมประการหนึ่งของเรือนพักอาศัยพื้นถิ่นในประเทศไทย คือการ “ยกพื้นเรือน” ซึ่งเป็นการปรับตัวให้เข้ากับธรรมชาติและบริบทโดยรอบได้เป็นอย่างดีโดยพื้นที่ว่างที่เกิดจากยกพื้นเรือน เรียกว่า “ใต้ถุนเรือน”    ใต้ถุนเรือนเป็นอีกพื้นที่หนึ่งที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องของพื้นที่ให้เหมาะกับสภาพสังคม วิถีชีวิต และความเป็นอยู่ของผู้อาศัย  ไม่ได้หยุดนิ่งหรือคงสภาพเดิมมาตั้งแต่อดีต จากสภาพพื้นที่ใต้ถุนเรือนที่เป็นเพียงพื้นที่สกปรก มีประโยชน์เพียงแค่ช่วยให้ลมพัดผ่าน ใช้เก็บของหรือใช้สำหรับเลี้ยงสัตว์ รวมถึงความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับการใช้พื้นที่ใต้ถุน ทั้งในเรื่องของการถือหัวหรือการไม่เดินลอดใต้ถุน และความเชื่อที่ว่าใต้ถุนเป็นพื้นที่อัปมงคล  จึงเปลี่ยนแปลงเป็นพื้นที่ที่มีการใช้งานที่หลากหลาย และกลายเป็น “พื้นที่ใช้งานหลัก” อีกพื้นที่หนึ่งของเรือน

ABSTRACT:

The Vernacular house is one type of vernacular architecture which changes constantly. In Thailand, houses in each region possess unique characteristics depending on the topography, environment, social background and the culture of each region. Yet, there is one constant characteristic of vernacular houses in Thailand that can be found in almost every region of the country. This characteristic is the “raised floor”, which is a good example of the natural and contextual adaptation of the vernacular house. The space created by the “raised floor” is called “TAITHUN”. In the midst of the current, rapidly changing and popular wave of house building, which creates varieties in the design of Thai vernacular houses, the under house space has constantly changed. From the past to the present, the functions and physical characteristics of such spaces have been adapted to suit the social conditions and the ways the people live their lives instead of being static. Therefore, the past perception of the under house space as a dirty, useless area mainly used to breed animals and the old beliefs that the space is inauspicious and that people should not walk under it has changed. In the present context, the under house space has become a space of various functions and more importantly, one of the main functional spaces of the house.